محدوده و کاربرد قراردادهای Back to Back
نگین پوری منشاد – کارشناس حقوقی و قراردادی موسسه حقوقی فرصت
آشنایی با مفهوم subcontracting
استفاده از پیمانکاران فرعی در پروژه های پیمانکاری، اعم از پروژه های عمرانی یا غیرعمرانی امری بسیار معمول می باشد. بدین معنی که پیمانکار اصلی بخشی از کارهای تعیین شده در محدوده پروژه را با انعقاد قرارداد جداگانه، به پیمانکار فرعی واگذار می نماید. از این واگذاری تحت عنوان subcontracting و یا outsourcing (برون سپاری) یاد می شود.
در بسیاری از موارد، صرفه اقتصادی واگذاری کار به پیمانکار فرعی، در مقابل اجرای مستقیم کار توسط پرسنل پیمانکار اصلی و یا لزوم بهره بری از تخصص فنی پیمانکار فرعی، مهمترین انگیزه در واگذاری کار به یک پیمانکار فرعی می باشد.
پس از واگذاری بخشی از محدوده کارهای پروژه به پیمانکار فرعی، اولین حلقه از زنجیره تأمین ساخت و ساز یا همان construction supply chain ایجاد می گردد.
مفهوم قراردادهای Back to Back
Back to Back نمودن قرارداد پیمانکار فرعی، به معنی مرتبط ساختن قرارداد فرعی با قرارداد اصلی، از طریق ارجاع قرارداد فرعی به قرارداد اصلی است. در حقیقت با این شیوه پیروی قرارداد فرعی از مفاد قرارداد اصلی در محدوده کارهای واگذار شده محرز می گردد.
ارجاع قرارداد فرعی به قرارداد اصلی و ایجاد زنجیره تأمین ساخت و ساز، در حقیقت یک مرجع تفسیر قراردادی برای مفاد قرارداد فرعی ایجاد می نماید. در نتیجه چنانچه اختلافی در خصوص محدوده و میزان شرح خدمات قرارداد فرعی ایجاد شود، طرفین می توانند با رجوع به قرارداد اصلی، اختلافات حاصله را حل و فصل نمایند.
ریسک های موجود در قراردادهای Back to Back
پیچیدگی قراردادهای Back to Back از حیث تعیین میزان مسئولیت پیمانکار فرعی در برابر کارفرمای پروژه اصلی است که تشخیص این امر تا حد زیادی بستگی به نحوه انعقاد قرارداد پیمانکار فرعی خواهد داشت. در اولین نگاه، با در نظر گرفتن اصل نسبی بودن قراردادها (موضوع ماده 231 قانون مدنی مصوب 1307) و با توجه به دوجانبه بودن قرارداد، فی مابین پیمانکاران اصلی و فرعی، به نظر می رسد این قرارداد، حیاتی مستقل از قرارداد اصلی داشته و پیمانکار فرعی فقط در برابر کارفرمای خود و صرفاً در محدوده قراردادی که امضاء نموده است مسئول خواهد بود.
هرچند پاسخ پیش گفته تا حد زیادی صحیح می باشد مع الوصف، پیمانکار اصلی می تواند با درج عباراتی مبنی بر وابسته بودن قرارداد فرعی به قرارداد اصلی، میزان مسئولیت و محدوده کار پیمانکار فرعی را در خصوص کارهای واگذار شده، تا میزان مسئولیت خود در برابر کارفرمای اصلی افزایش دهد.
نکته مهم بعدی در خصوص قراردادهای مذکور، امکان یا عدم امکان مشروط ساختن پرداخت به پیمانکار فرعی، به دریافت وجه از سوی کارفرمای اصلی می باشد. توضیح آنکه؛ صرف Back to Back نمودن قرارداد فرعی، امکان استناد پیمانکاراصلی به عدم دریافت وجه از سوی کارفرمای اصلی را جهت عدم پرداخت دستمزد پیمانکار فرعی ایجاد نخواهد کرد، مگر آنکه طرفین ضمن انعقاد قرارداد فرعی، در این خصوص توافق نموده باشند.
نحوه Back to Back نمودن قرارداد
علیهذا با عنایت به توضیحات معنونه فوق، به منظور استفاده حداکثری از ظرفیت های یک قرارداد Back to Back درج عبارت ذیل در قرارداد توصیه می گردد:
«این قرارداد در راستای اجرای تعهدات قراردادی کارفرما در برابر کارفرمای اصلی به موجب قرارداد شماره ی — مورخ — منعقد گردیده است. حداقل تعهدات پیمانکار در برابر کارفرما، از حداکثر تعهدات کارفرما در برابر کارفرمای اصلی کم تر نخواهدبود. پیمانکار با امضای این قرارداد، اذعان می دارد که از تمامی تعهدات کارفرما در برابر کارفرمای اصلی از حیث حقوقی، فنی و مالی آگاهی دارد. آثار زمانی و مالی ناشی از اعمال هرگونه تغییر در محصول قرارداد برای تحقق تعهدات کارفرمای اصلی از حیث حقوقی، فنی و مالی ناشی از قرارداد اصلی، در قیمت و برنامه ی زمانبندی پیشنهادی لحاظ شده است.»
نظری دهید