چرا معاهدات اجتناب از اخذ مالیات مضاعف مفید نیستند؟
چرا معاهدات اجتناب از اخذ مالیات مضاعف مفید نیستند؟
دکتر سید عرفان لاجوردی – دارالوکاله فرصت
مدیرعامل موسسه حقوقی فرصت
معمولا، حقوق دانان، در عرصه ی تجارت بین الملل، توجه ویژه ای به معاهدات اجتناب از اخذ مالیات مضاعف دارند؛ در عین حال، وزارت اقتصاد و دارایی نیز، در انعقاد معاهدات اجتناب از اخذ مالیات مضاعف بسیار فعال عمل کردهاست. با تمام اینها، معاهدات مذکور، مزیت چندانی برای سرمایه گذاران ایرانی در خارج از کشور ایجاد نمی کنند.
در کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی، اصولا، سود سهام از مالیات معاف نیست – نمی بایست مالیات مقطوع معاملات بورسی را به منزله ی معافیت سود سهام از مالیات دانست-؛ به دیگر سخن، سهامدار، با اعلام سود تقسیمی، می بایست، مبلغ مربوطه را به عنوان درآمد، شناسایی و مالیات بر درآمد ناشی از آن را پرداخت نماید. به همین دلیل تمایل چندانی به ایجاد ساختارهای هلدینگی و دالان های تو در توی شرکت ها وجود ندارد؛ زیرا کسب و کاری که در قالب چند بنگاه اقتصادی عمودی با ذینفع واحد تاسیس می شود، بار مالیاتی چشمگیری را به ذینفع نهایی تحمیل میکند. اگر شرکت «ج» متعلق به شرکت «ب» باشد و شرکت «ب» به شرکت «الف»، به عنوان ذینفع نهایی، تعلق داشته باشد، سود ناشی از سهام شرکت «ج»، پیش از بهره مندی شرکت «الف»، دو بار مشمول مالیات بر درآمد شده است.
از همین جهت، ساختارهای هلدینگی عمودی، معمولا، نه در یک محدوده ی مالیاتی که میان کشورهای محل سرمایه یا مدیریت، از یک طرف و سرزمین های مبداء مواد اولیه و یا مقصد فروش محصول نهایی، از طرف دیگر، تاسیس می شوند. در چنین ساختاری، انعقاد معاهدات اجتناب از اخذ مالیات مضاعف معنا پیدا میکند؛ براساس این معاهدات، کشور محل وقوع سرمایه و یا مدیریت، می پذیرد سود ناشی از سهام شرکت تابعه را در سرزمین های مبداء مواد اولیه و یا مقصد فروش محصول نهایی، از مالیات معاف کند؛ ساز و کار دقیق، البته، به این گونه است که مالیات پرداختی، توسط شرکت تابعه، به عنوان بخشی از مالیات پرداختی شرکت اصلی، در کشور محل وقوع سرمایه و یا مدیریت، مورد پذیرش قرار می گیرد.
در مقابل، و در ایران، سود سهام، از مالیات معاف است. بدین ترتیب اگر شرکت ایرانی، در کشور دیگری، مالک سهام باشد، و از محل سود سهام، درآمدی به دست آورد، درآمد مذکور از معافیت مالیاتی برخوردار است، بدون آنکه نیازی به انعقاد معاهده ی اجتناب از اخذ مالیات مضاعف وجود داشته باشد. بدین ترتیب، معاهدات اجتناب از اخذ مالیات مضاعف، قدرت رقابتی جدیدی را برای سرمایه گذار ایرانی در خارج از کشور به وجود نمی آورد.
نظری دهید