وجه التزام و خسارت تأخیر تأدیه

وجه التزام و خسارت تأخیر تأدیه

ضرغام نره ئی کارشناس امور حقوقی و قراردادی :

یک نوع خسارت قراردادی است، بدین معنی که در قراردادی، شرطی با این مضمون وجود دارد که اگر یکی از طرف‌های قرارداد، تعهدات قراردادی خود را انجام ندهد، به طرف مقابل مبلغی را به عنوان جریمه پرداخت کند، این مبلغ مقطوع بوده و چه خسارت وارده به فرد بیش از آن باشد چه کمتر باشد، فرد متخلف باید آن مبلغ را پرداخت کند. مزیت وجه التزام این است که فرد برای دریافت خسارت نیازی به اثبات ورود خسارت ندارد و همین‌‌که تخلف طرف مقابل را اثبات کند، محق خواهد بود وجه التزام را مطالبه کند.

وجه التزام در ماده 230 قانون مدنی آمده است: «اگر در ضمن معامله شرط شده باشد که در صورت تخلف متخلف مبلغی به­ عنوان خسارت تادیه نماید حاکم نمی­تواند او را به بیشتر یا کمتر از آنچه که ملزم شده است محکوم کند».

خسارت تأخیر تأدیه، مخصوص وجه نقد است؛ بدین معنی که اگر کسی در پرداخت دین خود که وجه نقد است، تأخیر کند، طرف مقابل می‌تواند خسارات ناشی از تأخیر را، مطالبه کند. در حقوق ایران، بعد از انقلاب و ایراد شورای نگهبان مبنی بر ربوی بودن چنین نهادی، در امکان مطالبه خسارت تأخیر تأدیه تردید وجود داشت تا این‌که ماده 522 قانون آیین دادرسی مدنی مقرر کرده است با توجه به وجود شرایطی، فرد می‌تواند از طرف متخلف، وجه نقد را بر اساس شاخص سالانه بانک مرکزی مطالبه کند، این ماده بیان می‌کند: «در دعاویی كه موضوع آن دین و از نوع وجه رایج بوده و با مطالبه داین وتمكن مدیون، مدیون امتناع از پرداخت نموده، در صورت تغییر فاحش شاخص قیمت سالانه از زمان سررسید تا هنگام پرداخت و پس از مطالبه طلبکار، دادگاه با رعایت تناسب تغییر شاخص سالانه كه توسط بانك مركزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می‌گردد محاسبه و مورد حكم قرار خواهد داد مگر اینكه طرفین به نحو دیگری مصالحه نمایند».

وجه التزام و خسارت تأخیر تأدیه

آن‌چه در ماده 522 منعکس شده است، جبران ارزش پول است در حالی که منظور از خسارت تأخیر تأدیه این است که علاوه بر جبران ارزش از دست رفته پول، سایر خسارات ناشی از پرداخت وجه نقد را نیز بتوان مطالبه کرد. بنابراین در حقوق فعلی ایران، می‌توان در صورت تغییر شاخص سالانه و با مطالبه داین و متمکن بودن مدیون، وجه نقد را به قیمت روز مطالبه کرد.

تفاوت منفعت و عدم النفع در حقوق ایران

جهت دریافت مشاوره با پر کردن فرم زیر کارشناسان ما در اولین فرصت با شما تماس خواهند گرفت.