مسعود رجایی کارشناس حقوقی و قراردادی موسسه حقوقی فرصت :
“مسیر بحرانی” به طولانی ترین دنباله فعالیتهای وابسته و پیوسته اشاره دارد که باید انجام شود تا پروژه به موقع پایان رسد.
همچنین “طولانی ترین مسیر پروژه را که فعالیت های قرار گرفته بر روی آن دارایشناوریکل صفر هستند، مسیر بحرانی می گویند. درواقع به هر میزان که هریک از فعالیت های واقع در این مسیر به تأخیر بیفتد، کل پروژه با تأخیر مواجه خواهد شد.”
در روش مسير بحراني با استفاده و توجه کامل به مدت زمان، ارتباطات، وابستگی ها و توالی فعالیتها؛ زود ترين و ديرترين زمان هاي شروع و خاتمه هر فعاليت با محاسبه يکباره کل فعاليتها بطور قطعي تعيين و مشخص ميگردد.
اما آنچه که ما به عنوان مسیر بحرانی می فهمیم، نخستین بار در اواخر دهه 1950 توسط مورگان آر. واکر به وجود آمد. ریشه های مسیر بحرانی را در اوایل دهه 1940 به دوپونت وکمک به سزایی که به پروژه منهتن کرد، نسبت میدهند. از آن زمان، روش مسیر بحرانی در پروژه های مختلفی مورد استفاده قرار گرفته است، از پروژه های ساخت و ساز، هوافضا و دفاعی گرفته تا نرم افزار و توسعه محصول، مهندسی، نگهداری گیاهان و موارد دیگر.
گاهی به اشتباه تصور می گردد که فعالیتهای واقع در این مسیر، مهمترین، دشوارترین و یا حتی گران قیمت ترین فعالیتهاست در حالی که مسیر بحرانی فقط به زمان مورد نیاز برای انجام فعالیت اشاره دارد.
در يك پروژه ممكن است تعداد زيادي از فعاليتها از خاصيت انعطاف پذيري در تاريخهاي شروع يا پايان برخوردار باشند که در اصطلاح برنامه ريزي، فعاليتهايي را كه داراي چنين خاصيتي هستند، فعاليتهاي داراي شناوريميگويند.
انواع شناوریه
شناوريجمعي
مقدار زماني كه يكفعاليت ميتواند به تعويق بيفتد، يا به زمان اجراي آن افزوده شود، بدونآنكهدركل زماناجرايپروژهتاثيريبگذارند، شناوري جمعي آن فعاليت ناميده ميشود.
شناوريآزاد
مقدار زماني كه يكفعاليت مي تواند به تعويق بيفتد، يا به زمان اجراي آن افزوده شود، بدونآنكهبرمقدار شناوريفعاليتهايبعدازخودتاثيريبگذارند، شناوري آزاد آن فعاليت ناميده ميشود.
شناوريمستقل
مقدار زماني كه يكفعاليت مي تواند به تعويق بيفتد، يا به زمان اجراي آن افزوده شود،بدونآنكه برشناوريفعاليتهايقبلوبعدازخودتاثيريبگذارد، شناوري مستقل آن فعاليت ناميده مي شود.
مزایای استفاده از روش مسیر بحرانی
مزایای روش های مسیر بحرانی به شرح زیر است:
نمایشی از فعالیت های پروژه را ارائه می دهد.
زمان را برای تکمیل فعالیت ها و کل پروژه نشان می دهد.
می توان فعالیت های بحرانی را ردیابی کرد.
شناسایی مسیر بحرانی برای هر مرحله برنامه ریزی پروژه ضروری است. این امر به مدیر پروژه تاریخ اتمام کل پروژه و میزان انعطاف پذیری در فعالیت های شناور را نشان می دهد. به منظور اصلاح طول زمانی فعالیت ها و پیش بینی مدت زمان پروژه نمودار مسیر بحرانی باید بطور منظم با اطلاعات واقعی در زمان های گزارش دهی آپدیت شود.
روشمحاسبهمسيربحراني:
در روش مسير بحراني، هدف، محاسبه زمان شناوري است كه بر اساس محاسبه زودترين زمانهاي شروع مراحل و فعاليتها و نيز ديرترين زمانهاي شروع مراحل و فعاليتها به اين هدف مي رسيم. در زير مراحل انجام اين فرآيند آورده شده اند.
لازم به توضیح است که پروژه هایی که فعالیت های وابسته و پیوسته به یکدیگر دارند، می توانند از مزیت های این روش بهره مند شوند. مسیر بحرانی امروزه به طور خودکار توسط نرم افزارهای برنامه ریزی پروژه همچون Microsoft Projects محاسبه می شود که استفاده از این روش را بسیار ساده تر می کند.
نظری دهید