استارت آپ (startups)
چند سالی است که در ایران اصطلاح «Start Up» یا کسب و کار نوپا، توجهات زیادی را به خود جلب کرده است. منظور از Start Up فعالیتهایی است که دارای ایده نو و جدید است و هدف از آن تغییر الگوهای مرسوم تولید و مصرف است.
رشد روز افزون این شرکتها در دنیا و ایران، اهمیت همه جانبه این شرکتها را آشکار میسازد. در کشورهای اروپایی و ایالات متحده، قوانین و سیستمهای مختلفی برای این شرکتها جهت حفظ حقوق نخبگان در نظر گرفته شده است؛ ولی متاسفانه آخرین اصلاح قوانین شرکتها در قانون تجارت ایران به سال 1347 برمیگردد.
تجربه موسسه فرصت در ارائه خدمات حقوقی و قراردادی به اینگونه شرکتها نشان دهنده آن است که نهادهای قانونی در سیستمهای حقوقی مختلف تعریف شده است که نهاد قانونی مشابه در سیستم حقوقی ایران ندارند و این شرکتها را در رسیدگی به اهداف خود تضعیف و حتی ناکام میکند ؛ مانند وستینگ (سیستم تعلیق مالکیت سهام شرکت) و ارائه سهام تشویقی به کارکنان .
منظور از وستینگ این است که موسسین به تاسیس شرکت میپردازند اما مالکیت آنها بر سهام زمانی قطعی میگردد که برای مدت معینی در شرکت فعالیت داشته باشند که امکان تعلیق سهام درحقوق ایران وجود ندارد.
منظور از سهام تشویقی نیز قسمتی از سهام شرکت است که به هیچ یک از سهامداران تعلق ندارد و اگر کارکنان کلیدی، موسسین و شرکای بعدی شرایط خاصی را به وجود آورند، مالک سهام میگردند؛ که در حقوق کشور ما امکان بدون مالک بودن سهام شرکت نیز وجود ندارد.
با توجه به تفاوتهای سیستم حقوقی ایران با سایر کشورها و افزایش فعالیت شرکتهای Start Up، امید آن است که جهت حمایت از نخبگان کشور، با توجه به نیازها و نوع فعالیت این شرکتها، قوانین جدیدی مرتبط با نوع فعالیت Start Up ها و جهت تسهیل آن وضع گردد. که میتواند موجب رشد نخبگان در وطن خود و حتی پیشرفت ، رشد اقتصادی و کارآفرینی در کشور گردد.